Fitoterapia Praktyczna
Portal edukacyjny dla pacjentów, lekarzy, farmaceutów i zielarzy zainteresowanych fitoterapią praktyczną i ziołolecznictwem.
Odwiedź nas i zapisz się do Newslettera!
Zapalenie zatok przynosowych
Ostre zapalenie zatok przynosowych (OZZP)dotyka rocznie 6-15% populacji. U dorosłych zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych występuje średnio 2-3 razy w ciągu roku, a u dzieci nawet do 6-8 razy. Choć w ponad 95% OZZP jest spowodowane infekcją wirusową, nadal zbyt często się je leczy antybiotykoterapią. (...)
Na podstawie analizy przeglądów systematycznych, zaproponowano ujednolicony system leczenia OZZP. I tak, początkowe leczenie OZZP powinno być zawsze leczeniem objawowym z zastosowaniem leków przeciwgorączkowych, przeciwbólowych, obkurczających obrzęk śluzówki nosa oraz preparatów ziołowych. Przeprowadzono dowody naukowe (kategoria dowodu Ib) potwierdzające, że niektóre leki ziołowe, takie jak: BNO1016 zawierający: eukaliptol, myrtol, krople z pelargonii afrykańskiej (Pelargonium sidoides) i ekstrakt z brodziuszki wiechowatej (Andrographis paniculata), mają korzystny wpływ na przebieg zapalenia zatok przynosowych, nie powodując działań niepożądanych.
Nadal brakuje systematycznego przeglądu literatury oceniającego inne substancje ziołowe i mikroelementy. W przedstawionych badaniach nie wykazano korzyści stosowania preparatów zawierających jeżówkę (Echinacea) w leczeniu OZZP. W pojedynczych badaniach potwierdzono jednak korzystne działanie preparatów z jeżówką w profilaktyce przeziębień –kategoria dowodu Ia (-).
Z kolei cynk (octan cynku lub glukonian cynku) stosowany w dawce ≥ 75 mg/d w ciągu 24 godz. od pojawienia się początkowych objawów infekcyjnych znacznie skrócił czas trwania przeziębienia w przeprowadzonych badaniach. Stosowanie preparatów cynku należy kontynuować przez cały czas przeziębienia. Z powodu braku wystarczających danych nie możnawydać jednoznacznych zaleceń co do profilaktycznej suplementacji cynku (kategoria Ia).
W przypadku powirusowego ostrego zapalenia zatok przynosowych, potwierdzono skuteczność stosowania sterydów donosowych (GKS) w zmniejszaniu objawów u dorosłych pacjentów z powirusowym OZZP. Autorzy EPOS 2020 zalecają przepisywanie donosowych GKS jedynie wtedy, gdy konieczne jest złagodzenie objawów powirusowego OZZP. Aktualnie w Polsce niektóre donosowe GKS (np. preparaty mometazonu) są dostępne bez recepty. Biodostępność tych preparatów wynosi ok. 1%, co czyni je stosunkowo bezpiecznym rozwiązaniem w przypadku nawet długotrwałej terapii. Wytyczne EPOS 2020 oceniają stosowanie miejscowych GKS jako bezpieczne. Nie obserwowano ogólnoustrojowych skutków ubocznych ich zażywania. Najczęstszymi objawami niepożądanymi są krwawienia z nosa wynikające w większości z ich nieprawidłowego aplikowania. GKS donosowe powinny być aplikowane płytko na boczną ścianę nosa, a nigdy nie na przegrodę nosa. Zaleca się zachować kąt ok. 60° w kierunku wewnętrznego kąta oka. Lek podajemy prawą ręką do lewego otworu nosowego i na odwrót – lewą ręką do prawego otworu nosowego, gdyż zmniejsza to ryzyko kierowania strumienia leku na przegrodę nosa. Płukanie jam nosa fizjologicznym roztworem soli może przynieść korzyści w zakresie łagodzenia objawów zapalenia śluzówki nosa i zatok przynosowych oraz przyczynia się do usuwania zalegającego śluzu, patogenów i alergenów z przewodów nosowych. Korzyści z takiego postępowania występują zwłaszcza u dzieci. Płukanie nosa 0,9% roztworem NaCl zostało ocenione przez autorów EPOS 2020 jako wartościowa i wskazana opcja terapeutyczna w OZZP zarówno u dzieci, jak i dorosłych (kategoria dowodu Ib). Należy nadmienić, że płukanie jam nosa u dzieci wymaga szczególnej ostrożności z uwagi na często zachowaną jeszcze drożność trąbki słuchowej i ryzyko infekcji ucha środkowego w przypadku użycia zbyt dużego ciśnienia podczas płukania jam nosa. Stąd u dzieci z reguły stosujemy płukanki w postaci delikatnych sprayów donosowych lub inhalacji. Na rynku dostępne są również specjalne zestawy do płukania jam nosowych dla dzieci. W przeglądzie EPOS 2020 nie oceniano płukania jam nosowych preparatami ziołowymi ani inhalacji z udziałem ziół. Wydaje się jednak, że metody płukania lub inhalacji z użyciem wyciągów ziołowych(np. z rumianku, tymianku, szałwii i innych) mogą mieć korzystny wpływ na proces gojenia objętego zapaleniem nabłonka błony śluzowej nosa.
http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2021/11/pf_2021_208-213.pdf